Cách xử lý cây bị đen gốc, thối rễ – Nguyên nhân & Giải pháp hiệu quả

Cây trồng bị đen gốc, thối rễ là tình trạng phổ biến mà nhiều người yêu thích cây cảnh, cây ăn trái gặp phải, đặc biệt trong điều kiện ẩm ướt kéo dài hoặc chăm sóc sai cách. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, cây sẽ rụng lá, còi cọc và chết dần. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý triệt để khi cây bị đen gốc, thối rễ.

1. Dấu hiệu nhận biết cây bị đen gốc, thối rễ

Một số dấu hiệu phổ biến bạn dễ dàng quan sát:
✅ Gốc cây chuyển màu nâu đen hoặc đen sẫm, có mùi hôi nhẹ hoặc nồng.
✅ Vỏ gốc bong tróc, mềm nhũn, ấn tay thấy nhũn nước.
✅ Lá cây vàng úa, rụng dần từ dưới lên trên dù đã tưới đủ nước.
✅ Cây không phát triển, chồi non yếu hoặc không ra chồi mới.
✅ Khi nhổ cây lên, thấy rễ chính và rễ phụ bị mềm, đen, mủn hoặc thối nhũn.

👉 Nếu thấy những dấu hiệu trên, rất có thể cây của bạn đang nhiễm nấm hoặc vi khuẩn gây thối gốc, thối rễ.

2. Nguyên nhân khiến cây bị đen gốc, thối rễ

Có nhiều nguyên nhân khiến cây mắc phải tình trạng này, phổ biến nhất gồm:

a) Đất trồng quá ẩm, thoát nước kém

🌧 Khi đất giữ nước quá lâu, rễ bị “ngộp” oxy, dễ nhiễm nấm Phytophthora, Fusarium hoặc vi khuẩn gây thối rễ.

b) Tưới nước quá nhiều

💦 Thói quen tưới nước hàng ngày dù đất chưa khô cũng là nguyên nhân làm gốc cây luôn ẩm, tạo điều kiện cho nấm phát triển.

c) Sử dụng giá thể, đất trồng chưa xử lý

🌱 Đất có mầm bệnh, chưa khử trùng hoặc sử dụng phân hữu cơ chưa ủ hoai có thể chứa nấm gây bệnh.

d) Đặt chậu cây ở nơi ẩm thấp, thiếu nắng

🏡 Không đủ ánh sáng khiến đất lâu khô, tạo môi trường lý tưởng cho nấm hại phát triển ở phần gốc.

e) Vết thương hở ở gốc

✂️ Cắt, tỉa, va chạm gây rách vỏ gốc khiến nấm, vi khuẩn dễ xâm nhập.

3. Cách xử lý cây bị đen gốc, thối rễ

Ngay khi phát hiện, cần xử lý nhanh chóng theo các bước sau:

Bước 1: Nhổ cây lên khỏi chậu hoặc bầu đất

👉 Nhẹ nhàng lắc bỏ đất bám quanh rễ, kiểm tra tình trạng rễ để loại bỏ phần hư hỏng.

Bước 2: Cắt bỏ phần rễ, gốc bị thối

✂️ Dùng dao kéo sắc đã khử trùng (bằng cồn hoặc nước sôi) để cắt bỏ toàn bộ rễ đen, nhũn, mủn.
➡️ Cắt sâu vào phần rễ đến khi thấy mô rễ còn trắng, khỏe mạnh.

Bước 3: Xử lý vết cắt bằng thuốc diệt nấm

🧴 Thoa vôi bột, thuốc diệt nấm (như Ridomil, Aliette, Validacin, Kasumin…) vào vết cắt để ngăn tái nhiễm nấm.
➡️ Để cây khô ráo nơi thoáng mát 1 – 2 ngày cho vết cắt se lại.

Bước 4: Chuẩn bị đất trồng mới sạch bệnh

🌿 Dùng đất sạch, thoát nước tốt, có thể trộn thêm vỏ trấu, xơ dừa, đá Perlite, than hoạt tính để tăng thông thoáng.
🔥 Nên phơi đất dưới nắng 3 – 5 ngày hoặc hấp đất bằng hơi nước nóng để diệt mầm bệnh.

Bước 5: Trồng lại cây và chăm sóc sau xử lý

✅ Đặt cây vào chậu có lỗ thoát nước tốt, phủ lớp đất mới, nén nhẹ.
✅ Không tưới nước ngay sau trồng; đợi 2 – 3 ngày sau mới tưới nhẹ quanh gốc.
✅ Đặt cây nơi có nắng nhẹ, tránh mưa trực tiếp.
✅ Sau 10 – 15 ngày, có thể bón thêm phân hữu cơ vi sinh, phân trùn quế để cây hồi phục.

4. Phòng ngừa cây bị đen gốc, thối rễ

Để tránh tình trạng tái phát, cần:

✅ Sử dụng đất sạch, giá thể đã xử lý khi trồng cây.
✅ Trồng cây ở nơi thoáng mát, có nắng nhẹ, tránh ngập úng.
✅ Tưới nước hợp lý, chỉ tưới khi đất khô 3 – 5cm bên trên.
✅ Không để chậu cây ngập nước, thoát nước tốt.
✅ Định kỳ phun thuốc phòng nấm (Aliette, Ridomil…) theo hướng dẫn.
✅ Cẩn thận khi cắt tỉa, tránh làm trầy xước phần gốc.

5. Một số lưu ý khi xử lý cây bị thối rễ

📝 Không bón phân hóa học liền ngay sau khi xử lý – vì rễ yếu dễ bị “xót” và chết.
📝 Trong 1 – 2 tuần đầu sau trồng lại, chỉ nên phun sương dưỡng ẩm lá, không tưới đẫm gốc.
📝 Khi trồng lại, nên dùng chậu mới hoặc rửa sạch chậu cũ bằng nước xà phòng/nước vôi.

Kết luận

Cây bị đen gốc, thối rễ không phải là “án tử” nếu phát hiện và xử lý kịp thời. Việc cắt bỏ phần thối, xử lý bằng thuốc diệt nấm và trồng lại trong giá thể sạch sẽ giúp cây hồi phục và phát triển trở lại.

💚 Để cây luôn khỏe mạnh, bạn hãy duy trì chế độ tưới nước hợp lý, đất thoáng khí, tránh ngập úng, đồng thời kiểm tra thường xuyên phần gốc, rễ.

Nếu cần tư vấn chi tiết hơn hoặc tìm mua thuốc đặc trị nấm, đất sạch, phân vi sinh, hãy liên hệ Nhà Vườn Khánh Võ – chúng tôi luôn đồng hành cùng bạn trong hành trình chăm sóc cây xanh!

👉 Một số bài viết liên quan:

• Nguyên nhân cây ra hoa không đậu trái

• Cách xử lý cây bị rụng lá sau khi thay chậu

• Hướng dẫn trồng cây Chà Là cho người mới bắt đầu